Şanlıurfa’da son zamanlarda taziyelerde yaşanan fiyat artışı, yas tutan aileleri zor durumda bırakıyor. Cenaze malzemelerinin ve hizmetlerin fiyatlarındaki yükseliş, taziye masraflarını önemli ölçüde artırıyor. İki günlük taziye evinde yemek hariç 30-40 bin lira ücret ödemek zorunda kalan taziye sahipleri, kendilerine rant kapısı olarak gördükleri taziye evlerinin denetlenmesini istedi.

TAZİYE EVLERİNDE ‘ACI’ RANT

Şanlıurfa ve ilçelerinde  yakınlarını kaybedenler, acılarını yaşayamadan borç derdine düşüyorlar. Yılda 3-4 yakınını kaybeden kırsalda veya aşiret üyesi olan bir kişinin taziye masrafları dudak uçurtuyor. Şanlıurfa’da bir yakının kaybeden Aziz Topçu Abdurahman Yavuz taziye evine 2 günlük çay, kahve, su ve elemanlara 36 bin lira ücret ödediklerini bu fiyatın acıyı rantta dönüştüğünü söyledi. Taziye evinin günlük kiralama bedelinin 2500 lira olduğunu kaydeden Topçu, bu süreç içerisinde kendilerine başsağlığına gelenlerin taziyelerini kabul ettiklerini, bölgede gelenek olan çay, acı kahve, su gibi ikramların ise taziyede görevlilerin bu ürünleri temin ettiklerini belirtti. Rant evlerine dönüşen taziye evlerinde ciddi bir denetim yapılması gerektiğini aktaran Aziz Topçu şunları söyledi:
“Biz acımızla uğraşırken,  taziye evlerin deki görevliler, özellikle durumu iyi olan taziye sahiplerine 1 kilo çay yerine 10 kilo çay, 1 koli su yerine 10 koli su gibi malzeme aldıklarının belirterek fiyatları şişiriyorlar. Bu masraflar yemek hariç  40-50 bin lirayı buluyor. Yine taziye evlerinde yemek ikram edilmesiyle bu masraflar daha da katlanarak 200-300 bin lirayı aşıyor. Bu durumda taziye sahipleri borçları kapatmak için kredi veya tefecilerin eline düşüyor. Biran önce bu yerlerin belediye ekiplerince denetilmesi veya belediyenin atıl durumundaki personellerin bu yerlerde görevlendirilmesi gerekiyor. Yada taziye evleriyle ilgili ihbar hattı kurulması lazım”diye konuştu.  

CENAZE MASRAFLARI KARA KARA DÜŞÜNDÜRÜYOR

Malzeme maliyetleri: Cenaze malzemelerinin ve hizmetlerin temel girdilerinin fiyatları son aylarda önemli ölçüde arttı. Örneğin, tahta, plastik ve kumaş gibi malzemelerin fiyatları yükseldi. Bu durum, cenaze tabutları, kefenler ve çelenklerin fiyatlarını da yukarı çekti.
Ulaşım maliyetleri: Cenaze taşıma ve defin işlemlerinde kullanılan araçların yakıt ve işletme maliyetleri arttı. Bu durum, cenaze taşıma ve defin ücretlerine de yansıdı.
İşçilik maliyetleri: Cenaze sektöründe çalışanların maaşlarında da artış yaşandı. Bu durum, cenaze hizmetlerinin fiyatlarını da yukarı çekti
Fiyat artışının etkileri:
Maddi zorluk: Fiyat artışı, maddi durumu zayıf olan aileleri zor durumda bırakıyor. Bazı aileler, cenaze masraflarını karşılayamamaktan korkuyor.
Geleneklerin değişmesi: Fiyat artışı nedeniyle, bazı aileler taziyelerde geleneksel olan bazı uygulamalardan vazgeçmek zorunda kalıyor. Örneğin, daha az sayıda çelenk yaptırıyor veya daha küçük bir taziye evi kiralıyorlar.
Siyah ekonomi: Fiyat artışı nedeniyle, bazı aileler cenaze malzemelerini ve hizmetlerini kaçak yollardan satın almaya başladı. Bu durum, hem siyasi hem de etik açıdan endişe verici bir durumdur.

Çözüm önerileri:

• Devlet desteği: Devlet, cenaze masraflarını karşılayamayan ailelere maddi destek sağlayabilir.
• Fiyat denetimi: Devlet, cenaze malzemeleri ve hizmetlerinin fiyatlarını denetleyebilir.
• Sektörde düzenleme: Devlet, cenaze sektöründe faaliyet gösteren firmaları düzenleyebilir ve fiyatların kontrol altında tutulmasını sağlayabilir.

Taziyelerde yaşanan fiyat artışı, yas tutan aileler için büyük bir yük oluşturuyor. Bu sorunun çözümü için devlet, sektör temsilcileri ve sivil toplum kuruluşlarının birlikte çalışması gerekiyor.